De gemengde leerweg (gl) en de theoretische leerweg (tl) van het vmbo worden samengevoegd tot één nieuwe leerweg met een praktijkgericht programma. Alle leerlingen in deze nieuwe leerweg volgen dan naast avo-vakken een praktijkgericht programma.
Voorbereiding op de toekomst
In de nieuwe leerweg maken leerlingen kennis met de wereld van arbeid en beroep door middel van een praktijkgericht programma. Op deze wijze krijgen leerlingen de mogelijkheid hun talenten te ontdekken en op basis van ervaringen gefundeerde keuzes te maken. Waarbij het doel van de nieuwe leerweg is om leerlingen optimaal voor te bereiden op de doorstroom naar mbo-4 opleidingen of het havo.
Pilot
De pilot is eind 2020 gestart en inmiddels bieden 140 pilotscholen een praktijkgerichte programma. In deze pilot proberen docenten met hun leerlingen, per school, één of twee praktijkgerichte programma's uit. De pilotscholen reflecteren op de programma’s en geven suggesties voor verbetering.
De pilot is bedoeld om in de praktijk te onderzoeken wat werkt en wat niet. Hoe de nieuwe leerweg en het praktijkgericht programma het beste ingericht kunnen worden en wat scholen en leerlingen nodig hebben. Gedurende de pilot kunnen zowel het aantal als de inhoud van de programma’s veranderen.
Jongerenperspectief
In de ontwikkeling van de plannen heeft het Ministerie van OCW gevraagd aan Youngworks om het jongerenperspectief op de nieuwe leerweg te onderzoeken. De bijhorende vraag luidde: welke leerbehoeften hebben jongeren op het vmbo-gl en -tl en welke kansen zien jongeren voor de nieuwe leerweg?
Praktijkgericht programma
Een praktijkgericht programma maakt onlosmakelijk deel uit van de nieuwe leerweg. Alle leerlingen moeten een praktijkgericht programma volgen en afsluiten, gericht op het actief uitvoeren van praktische en realistische opdrachten binnen én buiten de school; ze 'doen'. Waarbij er in alle gevallen betrokkenheid is van bijvoorbeeld het bedrijfsleven, instellingen, overheden en vervolgonderwijs. Om deze opdrachten te verwerven moeten scholen die de nieuwe leerweg aanbieden binnen de regio samenwerken met het bedrijfsleven en het mbo.
De praktijkgerichte programma’s bieden elk veel keuzemogelijkheden voor leerlingen om in verschillende werkvelden (regionaal ingekleurde) opdrachten uit te voeren. Daarbij worden de praktijkgerichte programma's ontwikkeld op 320 uren, verdeeld over twee jaar. Het is aan de scholen zelf hoeveel onderwijstijd ze hieraan besteden in leerjaar 3 en 4. De praktijkgerichte programma’s worden door SLO ontwikkeld op basis van een kader.
Afsluiting van praktijkgerichte programma’s
Gedurende de pilot worden de praktijkgerichte programma’s afgesloten met een schoolexamen en niet met een centraal examen. Hierdoor is er ruimte voor scholen voor een regionale inkleuring. De pilot moet uitwijzen of deze manier van afsluiten werkt en leidt tot de beheersing van vergelijkbare kennis en vaardigheden bij leerlingen. Gedurende de pilot wordt besloten op welke manier de praktijkgerichte programma’s afgesloten worden als ze echt ingevoerd zijn.
De eerste concept examenprogramma’s licentievrij zijn vastgesteld en sinds juni 2021 beschikbaar.
Wie werken er mee aan de nieuwe leerweg?
De projectleiding van de nieuwe leerweg ligt bij OCW.
Een klankbordgroep met schoolleiders denkt mee over de inrichting van de nieuwe leerweg. De VO-raad, de MBO Raad, SPV, Platform-TL, VNO-NCW/MKB Nederland en het Havoplatform zijn inhoudelijk betrokken bij de ontwikkeling van de nieuwe leerweg.
Het praktijkgericht programma wordt ontwikkeld door SLO in samenwerking met vmbo-docenten, vertegenwoordigers van mbo, havo en bedrijfsleven.
De nieuwe leerweg is onderdeel van het programma Sterk Beroepsonderwijs.